عروس هلندی ها طوطی هایی از تیره‌ی کاکاتو ها هستند که به دلیل زیبایی و تنوع رنگشان در کنار جثه کوچکشان از محبوبیت بالایی برخوردارند.
شاید فکر کنید نگهداری از این پرنده های زیبا بخاطر جثه کوچکشان کار راحتی باشد اما بسیار چالش برانگیز است.
مهم ترین مسئله در نگهداری عروس هلندی اصوال تغذیه است که در اینجا 13 مورد از خوراکی های ممنوعه را برای شما شرح می‌دهیم

آواکادو:

آواکادو به دلیل داشتن پرسین برای برخی گونه ها که پرندگان هم جزو آنها می باشند ممنوع می باشد.
پرسین به عنوان یک ماده cardiotoxic می‌تواند باعث آسیب به ماهیچه های قلبی شود.
مصرف پرسین می‌تواند عوارضی همچون افزایش ضربان قلب، تنفس سخت، ادم عمومی، هیدروپریکاردیوم شود که معمولا با شروع علائم تنفسی مرگ پرنده حتمی است.
نوع و شدت این علائم بسته به میزان مصرف آواکادو متفاوت می‌باشد و علائم اولیه در ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بعد از مصرف پدیدار می‌شوند. این علائم معمولا به شکل ضعف و افسردگی در پرنده نمایان می‌شود که به دنبال آن پرنده حالت پف کرده پیدا می‌کند.
در صورت مصرف دوز بالا یعنی حدود ۲۰ تا ۳۰ گرم بسته به وزن و متابولیسم بدن پرنده، این مسمومیت میتواند در عرض ۱۲ تا ۲۴ ساعت باعث مرگ پرنده شود.
در صورت اطمینان از مسمومیت میتوان از زغال فعال استفاده کرد هرچند که در صورت بروز علائم بالینی معمولا درمان تاثیری ندارد.
در کیس های مسمویت معمولا نمونه خون تهیه می‌شود که جدای از کوچک بودن جثه پرنده نگه داشتن آن برای تهیه‌ی نمونه منجر‌ به افزایش تنش و استرس می شود که می‌تواند باعث حدت یافتن علائم بالینی در پرنده شود.

پیاز:

یکی از دلایلی منع مصرف غذای روزمزه انسان برای پرنده وجود پیاز است.
پیاز به شکل پخته و یا خام می‌تواند برای پرنده سمی باشد که میتواند باعث مشکلات متنوع و حتی مرگ شود.
پیاز دارای ترکیبات سولفور است که می‌تواند باعث تجزیه شدن سلولهای خونی شود که منجر به کاهش میزان حجم خون و مرگ پرنده می‌شود.
همچنین پیاز به دلیل اسیدی بودن می‌تواند باعث زخم دستگاه گوارش شود.

سیر:

سیر یکی از مواد اولیه اصلی اکثر غذا ها می‌باشد و از آن، چه به صورت پخته، خام و حتی پودر استفاده می‌شود ولی به دلیل داشتن آلیسین و مواد سمی برای پرنده‌ها سمی است و می‌تواند خطر مرگ برای پرنده شما داشته باشد.
آلیسین یک ترکیب طبیعی سولفوری است که ممکن است بدن پرنده آن را به مواد سولفوری دیگر تبدیل کند و احتمال دارد برای پرنده شما خطرناک باشد. در بعضی موارد آسیب به کلیه و کبد پرنده دیده شده، علاوه بر آن می‌تواند به به پوست و غشای مخاطی پرنده آسیب برساند.
مسمومیت با سیر می‌تواند به شکل  بی‌حالی، ضعف، تنگی نفس و مشکلات گوارشی خود را نشان بدهد.
حتی کوچک ترین میزان پودر سیر می‌تواند برای پرنده شما سمی باشد پس اگر اطمینان دارید پرنده شما سیر مصرف کرده و یا علائم فوق را دارد سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.

کافئین:

خیلی از نوشیدنی هایی که ما به صورت روزمره استفاده می‌‎کنیم مانند قهوه، چایی و نوشیدنی های انرژی‌زا دارای کافئین هستند که کمترین مقدارش برای پرنده سمی می‌باشد.
کافئین روی سیستم عصبی پرنده تاثیر شدیدی می‌گذارد.
مسمومیت کافئین در پرندگان می‌تواند به شکل افزایش ضربان قلب، بیش فعالی، لرزش، تشنج باشد و حتی می‌تواند باعث مرگ در پرنده شود.
در برخی نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه کلروجنیک اسید وجود دارد که میتواند به کبد آسیب برساند در کنار آن قهوه می‌تواند باعث کم آبی شود که بسیار خطرناک است.
به جای نوشیدنی ها و خوراکی های کافئین دار می‌توانید از آب میوه های طبیعی به پرنده بدهید.

شکلات:

شکلات تلخ به دلیل داشتن کافئین، ترومبین و تئوفیلین به شدت برای پرنده سمی است به همین دلیل حتی کوچک ترین تکه شکلات می‌تواند باعث مرگ حیوان شما شود. در برخی از شکلات ها شکر، شیرین کننده های مصنوعی، شیر، لسیتین و گاهی طعم دهنده وجود دارد که به خودی خود خود برای پرنده خطرناک‌اند.
علائم  مسمومیت با شکلات شامل اسهال، استفراغ، لرزش، بیش فعالی، رفتار غیر طبیعی مانند پرخاشگری، ضربان قلب غیر طبیعی، تشنج و در اخر مرگ می‌باشند.
این علائم بین 6 تا 12 ساعت بعد از مصرف شکلات خودشان را نشان می‌دهند هرچند اگر اطمینان از مصرف شکلات توسط پرنده دارید بهتر است هرچه سریع تر به دامپزشک مراجعه کنید.

نمک:

بدن پرنده ها مانند انسان به نمک نیاز دارد اما باید به این مسئله دقت کرد که مقدار نمک مورد نیازشان در غذاهای استاندارد به اندازه کافی وجود دارد و دادن خوراکی هایی که دارای نمک هستند میتوان باعث مسممومیت و کم آبی پرنده شود.
تکرر ادرار برای دفع نمک مصرف شده، مصرف آّب زیاد برای جبران کم آبی که به دلیل تکرر ادرار رخ داده، مشکلات سیستم حرکتی مانند تغییر شکل بال ها به دلیل تخریب سلولی، مشکلات قلبی، حمله قلبی، نارسایی کبد و کلبه نمونه‌‌هایی  از مشکلاتی هستند که بسته به مقدار و مدت زمان مصرف نمک به وجود می‌آیند.
خوراکی هایی مانند چیپس، پفک و دیگر خوراکی هایی نمکی باعث ایجاد مشکل برای پرنده‌ی شما می‌شوند.

 چربی:

مصرف خوراکی پر چرب مانند گوشت قرمز چرب و آجیل می‌تواند باعث مشکلات قلبی برای انسان شود و این قضیه برای پرنده نیز صادق است و مصرف دانه های چرب بیش از حد مجاز باعث افزایش تریگلیسرید و کلسترول در پرنده و بروز مشکلات قلبی شود.

دانه یا هسته میوه ها:

میوه های بدون ضرر به دلیل وجود ویتامین ها و مواد معدنی یکی از خوراکی های مهم برای پرندگان می‌باشند. اما مسئله‌ای که باید به آن توجه کرد این است که هسته‌ی میوه ها مانند هلو، سیب، گلابی، گیلاس، زرد آلو دارای آمیگدالین است که می‌تواند در بدن پرنده به سیانید تبدیل شود که یک ماده کشنده برای پرنده است.

سیب زمینی:

سیب زمینی خام به دلیل داشتن سولانین که یک آلکالوئید سمی است میتواند باعث مهار آنزیم استیل کولی استراز شود که علائم مسمومیت مانند اسهال، بی‌اشهایی، ضعف و  کم خونی شود. البته که شما میتوانید مقداری سیب زمینی پخته را در تغذیه پرنده استفاده کنید و شکل پخته آن مشکلی ایجاد نمی‌کند.

بادمجان:

بادمجان مانند سیب زمینی خام دارای سولانین است. علاوه بر آن دارای اگزالات که باعث افزایش احتمال تشکیل سنگ دستگاه ادراری و مشکلات کلیوی شود. پس بهتر است بادمجان را چه پخته و چه خام در تغذیه پرنده خود قرار ندهید.


زایلیتول: 

شیرین کننده مصنوعی که در اکثر خوراکی های بدون قند استفاده می‌شود که مصرف آن بر خلاف انسان برای پرنده مضر است.
این ماده باعث آزاد شود انسولین می‌‍شود که باعث افزایش میزان گلوکز خون می‌شود. این مسئله می‌تواند منجر به افسردگی، عدم تعادل، لرزش و در انتها مرگ شود. همچنین می‌تواند باعث اسیب کبدی شود.
بهتر است موادی که دارای زایلیتول هستند دور از دسترس پرنده قرار گیرند.

لبنیات:

مصرف لبنیات برای پرنده  به دلیل داشتن لاکتوز باعث ایجاد مشکلاتی نظیر اسهال می‌شود بنابراین از مصرف آن توسط پرنده جلوگیری کنید یا اگر خیلی اصرار به دادن این دسته از مواد غذایی به پرنده دارید می‌توانید از لبنیات بدون لاکتوز آن هم به میزان کم استفاده کنید. دقت کنید که لبنیات چه با لاکتوز چه بدون لاکتوز داراری چربی هستند پس علاوه بر توجه به نداشتن لاکتوز به میزان چربی آنها نیز توجه کنید.

الکل:

این مورد کاملا مشخص و مبرهن است با این حال شایان ذکر است که چه اتانول و چه متانول به هر مقداری برای پرنده سمی است. این مسئله انواع الکل خوراکی، صنعتی، ضد عفونی کننده ها(هنگام اسفتاده از اسپری سعی کنید دور از پرنده باشید) و اشکال دیگر را شامل می‌شود و مصمومیت با آن عوارضی همچون مرگ را در پی خواهد داشت.
در صورت بروز علائمی همچون خواب‌آلودگی، تلو تلو خوردن، استفراغ و عطش امکال مسمومیت با الکل وجود دارد.

اسفناج:

اسفناج مانند اکثر سبزیجات دارای اوکسالیک اسید است، با این تفاوت که این ماده در اسفناج به طور قابل توجهی بیشتر است و باعث جلوگیری از جذب کلسیم و در نتیجه تخم ماند‌گی در پرنده ماده شود.


سخن آخر:
شما همیشه می توانید از تشویقی ها یا میوه های ایمن در تغذیه پرنده یا به عنوان تشویقی استفاده کنید و سعی کنید از غذا های استاندارد شرکتی  در تغذیه پرنده استفاده کنید زیرا تمام مواد لازم بدن پرنده در آنها وجود دارد و عاری از هرگونه مواد مضر برای پرنده می‌باشند.
جدا از چکاپ دوره ای پرنده، اگر تغییر در رفتار، حالت، مقدار خورد و خوراک، مقدار مصرف آّب و نوع مدفوع پرنده مشاهده کردید یا پرنده شما از خوراکی های بالا در هر مقیاسی چه کم و زیاد استفاده کرد بهتر است هرچه سریع تر با دامپزشک صحبت کنید یا پرنده را به کلینیک دامپزشکی ببرید.


دکتر احمد رضا بهاروند
دانشجوی دکتری دامپزشکی
کارآموز کلینیک آدورینا