گوش دادن به صداها در سگ‌ها و گربه‌ها: توانایی‌ها، تفاوت‌ها و تأثیرات بر رفتار

گوش دادن به صداها برای سگ‌ها و گربه‌ها یک مهارت بسیار حیاتی و مهم است که در زندگی روزمره این حیوانات نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. این ویژگی به آن‌ها کمک می‌کند تا درک بهتری از محیط اطراف خود داشته باشند و به‌طور مؤثری با آن تعامل کنند. با توجه به تفاوت‌های فیزیولوژیک در نحوه شنیدن صداها توسط این دو حیوان، درک دقیق‌تری از رفتار آن‌ها و نحوه واکنش به محرک‌های صوتی به‌دست می‌آید.

شنوایی سگ‌ها: حساسیت به صداهای فرکانس بالا

سگ‌ها دارای حس شنوایی فوق‌العاده‌ای هستند که به آن‌ها این امکان را می‌دهد که صداهایی با فرکانس‌های بالاتر از آنچه انسان‌ها قادر به شنیدن هستند، بشنوند. دامنه شنوایی سگ‌ها معمولاً از ۴۰ هرتز تا ۶۰ کیلوهرتز است، در حالی که دامنه شنوایی انسان‌ها تنها از ۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلوهرتز است. این ویژگی به سگ‌ها این امکان را می‌دهد که به صداهایی مانند سوت‌های خاص و یا صداهای ریز محیطی که برای ما قابل شنیدن نیست، واکنش نشان دهند.

کاربرد شنوایی سگ‌ها در زندگی روزمره

سگ‌ها از شنوایی خود برای شناسایی موقعیت‌ها، خطرات و حتی برای شکار استفاده می‌کنند. به‌ویژه در مواردی که به‌عنوان سگ‌های کار یا سگ‌های پلیس آموزش دیده‌اند، شنوایی آن‌ها به ابزاری حیاتی برای شناسایی مواد مخدر، بمب‌ها و یا ردیابی افراد مفقود شده تبدیل می‌شود. سگ‌ها همچنین می‌توانند به‌راحتی صدای اجسام کوچک مانند موش‌ها را از فاصله‌های دور تشخیص دهند، که این ویژگی آن‌ها را برای شکار در دنیای وحش یا برای وظایف خاص در محیط‌های انسانی بسیار مفید می‌سازد.

واکنش به صداهای محیطی

سگ‌ها به‌طور طبیعی به صداهای بلند یا غیرعادی، مانند صدای رعد و برق، آتش‌بازی و یا صدای خودروی نزدیک، واکنش نشان می‌دهند. در برخی موارد، این صداها ممکن است موجب اضطراب و ترس در سگ‌ها شوند. به‌عنوان مثال، بسیاری از سگ‌ها در هنگام شنیدن صدای رعد و برق یا طوفان دچار اضطراب شده و رفتارهایی مانند پنهان شدن، پارس کردن یا حتی تخریب محیط اطرافشان از خود نشان می‌دهند.

شنوایی گربه‌ها: حساسیت به جزئیات دقیق‌تر

گربه‌ها نیز از حس شنوایی بسیار پیشرفته‌ای برخوردار هستند، اما تفاوت‌هایی در دامنه شنوایی آن‌ها نسبت به سگ‌ها وجود دارد. گربه‌ها قادرند صداهایی با فرکانس بین ۴۸ هرتز تا ۸۵ کیلوهرتز را بشنوند، که دامنه‌ای گسترده‌تر از انسان‌ها است. این توانایی به گربه‌ها اجازه می‌دهد که صداهای بسیار دقیق‌تری را که در هنگام شکار می‌تواند حیاتی باشد، شناسایی کنند.

کاربرد شنوایی گربه‌ها در شکار

گربه‌ها به‌ویژه در شب و در محیط‌های کم‌نور از شنوایی خود برای شناسایی طعمه‌ها و شکار استفاده می‌کنند. آن‌ها قادرند صدای خرخر کردن موش‌ها، صدای حرکت حشرات و حتی صدای نفس کشیدن طعمه‌هایی را که در نزدیکی‌شان قرار دارند، بشنوند. این ویژگی برای گربه‌های وحشی و خانگی که به‌طور طبیعی شکارچی هستند، به‌ویژه هنگام شکار طعمه‌هایی که به‌طور معمول از خود صداهایی با فرکانس‌های بالا تولید می‌کنند، اهمیت دارد.

واکنش به صداهای محیطی

گربه‌ها به صداهای محیطی مانند صدای درب یا صدای سایر حیوانات واکنش نشان می‌دهند. با این حال، گربه‌ها تمایل دارند که بیشتر به صداهای بی‌خطر و آشنا توجه کنند و از صداهای ناگهانی یا تهدیدآمیز فرار کنند. در صورتی که یک گربه به صدای تیز یا تهدیدآمیز واکنش نشان دهد، ممکن است پنهان شود یا رفتارهای دفاعی از خود نشان دهد.

تفاوت‌ها در شنوایی سگ‌ها و گربه‌ها

در حالی که سگ‌ها و گربه‌ها هر دو از شنوایی پیشرفته‌ای برخوردارند، تفاوت‌هایی در نحوه واکنش به صداهای مختلف دارند. سگ‌ها معمولاً به صداهای بلند یا غیرعادی واکنش نشان می‌دهند و ممکن است با پارس کردن یا دویدن به سمت صدا به آن پاسخ دهند. این رفتار می‌تواند نشانه‌ای از نیاز به شناسایی منبع صدا یا اعلام هشدار به دیگران باشد.
از طرف دیگر، گربه‌ها بیشتر به صداهایی توجه می‌کنند که مرتبط با محیط شکار یا نیازهای روزمره‌شان هستند. گربه‌ها ممکن است صداهای ناگهانی یا بلند را نادیده بگیرند، مگر اینکه احساس کنند تهدیدی در پی آن‌هاست. در این صورت، آن‌ها معمولاً رفتارهای پنهان شونده یا دفاعی از خود نشان می‌دهند.

تأثیرات صداها بر رفتار و روان‌شناسی حیوانات

صداهای مختلف تأثیرات متفاوتی بر رفتار سگ‌ها و گربه‌ها دارند. صداهای بلند و ناگهانی می‌توانند موجب اضطراب و استرس در این حیوانات شوند. در برخی موارد، این استرس می‌تواند به بروز رفتارهای غیرطبیعی مانند تخریب اشیاء، پارس‌های مداوم، یا حتی خودآسیب‌زنی منجر شود. همچنین، در صورتی که حیوانات خانگی در معرض صداهای تکراری و استرس‌زا قرار بگیرند، ممکن است دچار اختلالات رفتاری شوند که نیازمند توجه و مدیریت خاص هستند.
در مقابل، صداهای آشنا و مثبت، مانند صدای نام صاحب یا صدای غذا خوردن، می‌توانند موجب ایجاد احساس امنیت و شادی در حیوانات شوند. این صداها ارتباط مستقیمی با خاطرات خوشایند و تجربه‌های مثبت آن‌ها دارند.

چرا برخی صداها فقط برای سگ‌ها یا گربه‌ها قابل شنیدن هستند؟

تفاوت‌های فیزیولوژیکی در ساختار گوش و حساسیت‌های شنوایی، علت اصلی این است که برخی صداها برای سگ‌ها یا گربه‌ها قابل شنیدن هستند و برای انسان‌ها این صداها غیرقابل شنوایی می‌باشند. گوش سگ‌ها به‌ویژه در پردازش فرکانس‌های بالا حساس است و به همین دلیل می‌توانند صداهایی مانند سوت‌های خاص یا صدای حیوانات کوچک را بشنوند. گربه‌ها نیز دارای ساختار گوش متفاوتی هستند که به آن‌ها امکان می‌دهد تا در هنگام شکار یا شناسایی تهدیدات، به صداهایی با فرکانس‌های بسیار بالا واکنش نشان دهند.
حس شنوایی سگ‌ها و گربه‌ها، هرچند در بسیاری از جنبه‌ها مشابه است، اما تفاوت‌هایی اساسی در دامنه شنوایی و نحوه واکنش به صداهای مختلف دارند. این تفاوت‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا در محیط‌های طبیعی و انسانی به‌طور مؤثری عمل کنند. درک بهتر این ویژگی‌ها می‌تواند به صاحبان حیوانات خانگی کمک کند تا با ایجاد محیطی آرام و بدون استرس، رفتارهای مطلوب‌تری از حیوانات خود مشاهده کنند.

دکتر مژده فهری
کلینیک دامپزشکی آدورینا